Po abdykacji Karola V w roku 1555 na tron hiszpański wstąpił jego syn Filip.
Filip był przekonany że jego polityka jest zgodna z wolą bożą, a on sam jest Bożym sługą i lepiej rozumie Boga niż sam Papież.
W latach 1570-1571 wprowadził do Limy i Meksyku Inkwizycję – państwową instytucję podległą mianowanemu przez króla Generalnemu Inkwizytorowi. Inkwizycja Hiszpańska – brutalność, tortury i śmierć.

W myśl Papieży Inkwizycja, przy swoim surowym aparacie sprawiedliwości, miała przede wszystkim działać w duchu miłosierdzia pokuty.
Rząd Hiszpanii uzyskał zgodę na powołanie Inkwizycja dopiero za czasów Papieża Sykstusa IV (w latach 1471-1484) i ustanowiono ją między innymi, by sądzić tzw. „maranos”, czyli ukrywających się pod mianem „chrześcijan” Żydów i Maurów. Inkwizytorzy ścigając i tępiąc herezje, mieli jako główne zadanie ratowanie dusz. Były to jednak czasu konfliktu korony Hiszpańskiej z Rzymem – do tego stopnia, że w roku 1509 edykt Królewski nakazywał karę śmierci dla wszystkich, którzy ogłaszali w Hiszpanii akty papieskie skierowane przeciwko Inkwizycji, a w roku 1519 Papież Leon X wyklął Hiszpańskiego Inkwizytora wraz ze wszystkimi jego pomocnikami.
Papież wybierał inkwizytorów początkowo spośród Cystersów – znanych z wykształcenia i świętobliwości, a z biegiem lat także Dominikanów i Franciszkanów. Zawsze byli to najlepsi zakonnicy, powyżej 40 roku życia, mający życiowe doświadczenie.
Wyznaczony inkwizytor przybywał z listami uwierzytelniającymi do Biskupa danego kraju lub prowincji i reprezentował tam od tej chwili najwyższą władzę kościelną. W kolejnym kroku z pomocą lokalnych władz świeckich i duchowych tworzył Trybunał Inkwizycyjny, w skład którego wchodzili:

• Inkwizytor – pełnił rolę prezesa sądu, przed wydaniem wyroku konsultował się z prawnikami, rzeczoznawcami i Biskupem;
• sędzia asesor – lokalny Biskup;
• sędzia asesor – lokalny prowincjał, opat lub przełożony klasztoru;
• notariusz przysięgły;
• sekretarz notariusza;
• pomocnik notariusza;
• pisarz notariusza, pełnił rolę sekretarza sądu;
• ławnicy, w liczbie 6, 8, lub 12, wybierani spośród najwybitniejszych lokalnych osób;
• prawnicy;
• świeccy i duchowni rzeczoznawcy, w liczbie nawet do 50 osób;
• policja śledcza złożona z niższych urzędników.

Trybunał po powołaniu rozpoczynał swoją działalność dopiero po tzw. czasie łaski – trwającym 2-3 miesiące, ale nie mniej niż 30 dni. Czas łaski był dla heretyków okresem namysłu i rozwagi. W tym okresie odczytywano manifesty na zebraniach, na targach i w kościołach.
Inkwizycja powołana pierwotnie do zwalczania wszelkich przejawów apostazji, czyli religijnych przestępstw, szybko jednak rozszerzyła swoje kompetencje na herezje, bluźnierstwa, bigamię i przestępstwa seksualne. Inkwizycja poszerzyła swoją działalność o możliwość wymierzania pełnego zakresu kar – do kary śmierci włącznie.
Podczas procesu zakazane było stosowanie tortur. Natomiast kary dzieliły się na dwie kategorie: zadośćuczynienia i karne. Przy zadośćuczynieniu karą mogło być ofiarowanie świecy dla ołtarza, lub w cięższych wyrokach udział w krucjacie. Przy karach karnych zasądzano kary pieniężne, chłosty, pręgierze, piętnowania, więzienie lub konfiskaty mienia. Najcięższą karą była banicja lub przekazanie winnego władzy świeckiej, co zazwyczaj kończyło się karą śmierci.
Inkwizycja miała prawo cenzurować książki i ograniczać napływ studentów na zagraniczne uniwersytety, gdzie mogliby poznawać niepożądane idee. Instytucja ta paradoksalnie działała na szkodę Hiszpanii, poddając ją intelektualnej kwarantannie stosując konfiskatę mienia i eliminując wszelką literaturę, oczywiście poza ściśle ortodoksyjną.
W Nowym Świecie inkwizy­cja ściśle kontrolowała drukarnie, ograniczając ich produkcję, ale cenzura obejmowała nie tylko słowo drukowane, lecz również tatuaże i żelazo do znakowania.

Już w roku 1569 odbyło się pierwsze posiedzenie Trybunału Limańskiej Inkwizycji. Obecnie w tym budynku, na ulicy Ucayali w Limie znajduje się Muzeum Inkwizycji.
Więźniów przetrzymywano w kamiennych lochach, tak niskich, że mogli tylko siedzieli na stołku z pochylona głową i podwiniętymi nogami. W lochach tych dokonywano także tortur. Na czas przesłuchania przeprowadzano ich do sali rozpraw.

Tylko niewielki procent spośród sądzonych przez Inkwizycję było skazywani na śmierć (około 1-2%) – oprócz kary śmierci Inkwizycja stosowała cały wachlarz kar, tortur i kar cielesnych. Wszystkie te zabiegi miały w swoim za­myśle wymuszać uległość wobec korony i kościoła, a celem pu­blicznej egzekucji nie było zbawienie dusz oskarżonych, ale zapewnienie dobra publicznego i wpojenie ludziom strachu i pokory.
Ciekawą machiną była figura Chrystusa, którego głową sterowano za pośrednictwem sznurków – zmuszając często skazańca do wyznania niepopełnionych grzechów.
Zdarzały się także wyroki chybione. Gdy skazany po wykonaniu wyroku okazał się jednak niewinny – umieszczano jego wizerunek na drewnianym, malowanym na biało koniu i obwożono uroczyście po ulicach Limy, zwracając honor ofierze.

W hierarchii Inkwizycji wyróżniamy:

• alquail – wyższy urzędnik hiszpańskiej inkwizycji;
• Espantoso – „straszny”, „budzący lęk” – hiszpańskie określenie sług inkwizycji, czyli tzw. familiarów, którzy m.in. dokonywali aresztowań;
• Generalny Inkwizytor – najwyższy urzędnik, zwierzchnik podległy i mianowany przez króla Hiszpanii
• Santa Hermandad – „Święta Policja”, organ świecki, podległy hiszpańskiej inkwizycji;
• santas casas – „Święte domy”, określenie lokalnych siedzib inkwizycji hiszpańskiej;
• Torquemada – jeden z najokrutniejszych działaczy hiszpańskiej Inkwizycji, działał w XV wieku jako Generalny Inkwizytor.

Jak wynika z danych przechowywanych w hiszpańskiej Sycylii, w II połowie XVI wieku, z pośród 660 sądzonych przez inkwizycję:

• 22 zo­stało skazanych na śmierć,
• 274 wysłano jako niewolników na galery
• reszta była poddano torturom lub karom cielesnym.

Z pośród wielu wymyślnych sposobów wymierzania kar cielesnych, na uwagę zasługują poniższe tortury i narzędzia:

• „Łoże sprawiedliwości” – stół do zrywania więzadeł
• „Żelazny byk” – narzędzie tortur, torturowany był wkładany do żelaznej makiety byka, pod którą rozpalano ognisko;
• Burro – narzędzie tortur, figura osła z ostrym grzbietem, na którym sadzano torturowanego, obciążając mu nogi ciężarkami;
• Cordeles – narzędzie tortur, stół do poziomego wiązania i rozciągania sznurami stawów torturowanego;
• Kara śmierci – najczęściej przez publicznie spalenie na stosie w ceremoniach nazywanych auto-da-fë, czyli „ Akt wiary”, w których uczestniczyło do kilkudziesięciu tysięcy widzów, skazany był wcześniej przesłuchiwany, a potem prowadzony przez miasto w upokarzających szatach;
• Ława do biczowania z otworami na głowę i kończyny;
• Madre dolorosa – „Matka boleściwa”, narzędzie tortur, figura Matki Boskiej pusta w środku, najeżona gwoździami. Do środka wsadzano torturowanego;
• piętnowanie poprzez przypalanie żelazem;
• przyrząd do wlewania wrzątku do nosa;
• Strappado – „Wahadło”, wieszanie na nim powodowało wywichnięcie stawów
• topienie w wodzie,

Działalność Inkwizycji spotykała się z częstą krytyką. Długa agonia króla Filipa w 1598 roku i jego fizyczne cierpienia jakich doznał w ostatnich dniach swego życia, interpretowane było przez krytyków jako zemsta Boga za zbrodnie monarchy. Gorycz przelały jeszcze opowieści o występnych związkach w domu królewskim pomiędzy ojcami a córkami i o narodzinach kalekich dzieci, co stanowiło metaforę rozkła­du i moralnego zepsucia dworu królewskiego.

Ostatnie posiedzenie Trybunału Limańskiej Inkwizycji odbyło się w roku 1813.

Zapraszam do odwiedzenia strony na Facebook