Groźna choroba Carriona.
Jeśli chcieli by Państwo odwiedzić Peru i podróżować po Andach, to przestrzegam przed nocowaniem pod gołym niebem w andyjskich dolinach.
Dlaczego?
Bo mogą Państwo paść ofiarą meszki – małego owada, którego samice żywią się krwią ssaków.
Ten gatunek meszki, zwany w rejonie andyjskim mustykiem, jest śmiertelnie groźny dla człowieka.
Kronikarz Garcilaso de la Vega w swoim dziele „Comentarios Reales de los Incas” czyli
„Królewskie Komentarze Inków” opublikowanym w roku 1609, napisał, że widział osobiście mumie trzech Inkaskich władców: Viracochy, Tupaca Yapanqui i Huayna Capaca.
Zaprezentował mu je rzekomo Hiszpan Juan Polo de Ondegardo Zarate.
Zdaniem innego kronikarza Acosty, Ondegardo odnalazł w roku 1559 mumie wszystkich inkaskich władców.
Jak zatem było naprawdę?
Papryczka chili w kulturze Inków i współczesnym Peru
Jeśli pomyślimy o Peru lub o imperium Inków, oczami wyobraźni widzimy zaraz Machu Picchu, Cuzco i Andy, a jeśli pomyślimy o smakach Peru to pierwszymi skojarzeniami będą kukurydza, ziemniak i papryka.
Jakie miejsce w życiu i gastronomii Paru zajmuje świnka morska już pisałem w poprzednim artykule – teraz zaprezentuję papryczkę chili.
Historia ta sięga czasów, gdy władcą Państwa Inków był Huayna Capac, czyli okresu między 1467 a 1525 rokiem.
By dobrze zrozumieć to wydarzenie pozwolę sobie na krótkie wprowadzenie, by mieli Państwo świadomość polityki terytorialnej Inków. Otóż każdy następny władca tego kraju za podstawowy cel brał sobie systematyczne powiększanie terytorium Imperium. Organizowano wyprawy lecz w pierwszej kolejności starano się podbić nowe prowincje bez rozlewu krwi, na zasadzie rokować, obietnic, łaski i współpracy. Walki zbrojne zdarzały się jedynie wtedy, gdy napotykano na opór mieszkańców podbijanych terenów.
Czytaj dalej
Początki niewolnictwa w Nowym Świecie. Kiedy coraz więcej Hiszpanów pojawiało się w Nowym Świecie zaczęły się jednocześnie wzajemne stosunki handlowe. Ale ta działalność handlowa w koloniach miała prawie wyłącznie na celu zaspokajanie potrzeb Hiszpanów. Hiszpanie określali tą działalność mianem „rescates”, co można było tłumaczyć jako „odkupienie z powrotem”, jako pozyskanie czegoś siłą a nie w formie płatności.
Czytaj dalej
Początki Cuzco i późniejsza rozbudowa.
Założycielem Cuzco był Manco Capac. Gdy przybył w te okolice istniała tu osada Acamama, a lokalne granice dzieliły obszar na cztery dzielnice: Quinti Cancha, Chumbi Cancha, Sairi Cancza i Yarambuy Cancza. W późniejszym okresie, gdy władza Manco Capaca się umacniała, dokonano kolejnego podziału miasta, w wyniku którego powstały czery curacazgo: Manco Capac, Tocay Capac, Pinahua Capac i Colla Capac. Manco nakazał również założyć wiele wsi w obrębie miasta.
Kiedy w Peru pojawili się Hiszpanie, nazywali Cuzco Nowym Toledo, gdyż położenie geograficzne i architektura tych dwóch miast były podobne. W późniejszych latach Hiszpanie powrócili do nazwy Cuzco.
Uzbrojenie wojsk Hiszpańskich i Inkaskich. Armia inkaska posiadała dwa rodzaje broni: ofensywna i defensywną.
Broń ofensywna:
Łuki i strzały – najczęściej używana broń, głównie przez wojowników mieszkających w dżungli. Łuki mogły mieć 2 metry, a strzały długość od 1.2 do 1.5 metra.
Antañaui – oszczepy, miały czubki miedziane lub brązowe w kształcie stożka. Wnikały głęboko w ciało przeciwnika i przebijały tarcze.
Honda lub huaraca, które służyły do rzucania kamieniami. Lina była zakończona trzema odnogami, z umieszczonymi okrągłymi kamieniami. Wojownik rozkręcał linę nad głową, a rzut powodował okręcanie się jej na przeciwniku. Inkowie stosowali ta broń do powalania hiszpańskich koni. Stosowano także z rozżarzonym kamieniami jako pociski zapalające – taki manewr stosowano przy oblężeniu Cuzco. Czytaj dalej
Fotografia Martina Chambi. Dla tych, którzy chcą zobaczyć jak wyglądało życie w Andach na przełomie XIX i XX wieku, zapraszam do zapoznania się z twórczością fotografa Martina Chambi.
Martín Chambi Jiménez, urodzony w peruwiańskim Puno 5 listopada 1891, był pierwszym, rdzennym fotografem latynoamerykańskim. Uznany za głęboką historyczną i etniczną wartość dokumentacyjną swoich zdjęć, był fotografem portretowym w miastach i wsiach peruwiańskich Andów, a także wykonał wiele zdjęć krajobrazowych, które sprzedawał głównie w formie pocztówek, formatu, którego był pionierem w Peru. Czytaj dalej
Wojna domowa między Huascarem i Atahualpą. Przypuszcza się, iż w wyniku rozprzestrzeniających w szybkim tempie chorób, w roku 1527 (lub 1528) zmarł zasiadający na tronie inków Huayna Capac – za którego panowania imperium Tawantinsuyu znacznie się rozwinęło i powiększyło swoje terytorium o podbite ziemie.
Choroby, które wśród mieszkańców Ameryki Południowej niosły takie spustoszenie, pojawiły się na kontynencie wraz z pierwszymi Europejczykami, czyli około roku 1494. Wtedy to, Krzysztof Kolumb, podczas swojej drugiej wyprawy, dotarł do Morza Karaibskiego, zapoczątkowując penetrację okolicznych wysp i wybrzeża kontynentu. Europejczycy, zupełnie nieświadomie, przywieźli ze sobą zarazki odry, kokluszu, grypy i głównie ospy, które rozprzestrzeniały się od północy ku południowych krańcach Ameryki Południowej.
